Historie

Huize Padua

De Broeders Penitenten, als eerste congregatie in Nederland, wijden zich in 1832 aan de zorg voor psychiatrische patiënten. Zij leveren de dagelijkse zorg, onder het motto ‘ad omne opus bonum paratus’, ofwel ‘tot elk goed werk bereid’. De psychiatrie staat nog in de kinderschoenen. De Broeders maken daarbij onder andere gebruik van dwangmethoden. Deze methoden komen steeds meer in conflict met de eisen en mogelijkheden van de tijd.

Kijk op de website van Levendig Landgoed Huize Padua voor de uitgebreide tijdlijn van de historie van de zorg op Huize Padua.

Coudewater

Twee artsen, van den Boogaert en Pompe, nemen het initiatief om zorg voor psychiatrische patiënten in 1870 te gaan leveren op het landgoed Coudewater. Zij zijn werkzaam in het, steeds drukker wordende, gesticht Reinier van Arkel te ’s-Hertogenbosch. Zorg op het - toen nog – platteland, in kleine woningen, moest weldadig inwerken op het ‘kranke gemoed’ van mensen.

De Zusters van Barmhartigheid en Broeders van het Instituut voor Goede Werken nemen de verpleegkundige zorg op zich. Ook de Broeders raken in conflict met het bestuur van Coudewater over de dwangmaatregelen en over hun salaris. Dat leidt uiteindelijk tot de gedwongen verhuizing van de mannelijke patiënten van Coudewater.

Het landgoed is inmiddels verkocht. De cliënten zijn verhuisd naar andere locaties. Lees ook eens het boekje 'Weg van het Landgoed'.

Behandeling en verzorging

De visies op behandeling en verzorging veranderen steeds. Een zoektocht naar de adequate behandelmethode ontstaat. 

In de eerste helft van de 20-ste eeuw worden patiënten behandeld onder andere in bad en bed. Behandeling vindt plaats met insuline en later met elektroshock. De behandeling en verzorging worden actiever, d.w.z. niet alleen gericht op ‘de patiënt in bed’, maar ook op daar buiten.

De tweede helft van de 20-ste eeuw is de tijd waarin de psychofarmaca, geneesmiddelen op het gebied van de geest, een grote rol spelen. En de behandelmethoden worden steeds meer gericht op de individuele patiënt. Door de psychofarmaca neemt de rust op de afdelingen toe. Dat moet een opluchting voor behandelden en verzorgenden geweest zijn. Er komt ook teveel rust, want de tegenbeweging die bekend is geworden als ‘antipsychiatrie’, spreekt van ‘een chemisch dwangbuis’.

GGZ Oost Brabant

In de jaren tachtig van de vorige eeuw gaan Huize Padua en Coudewater samenwerken. Deze samenwerking leidt in 1995 tot de oprichting van het Instituut voor Psychiatrische Zorg (IPZ). In 1998 fuseert het IPZ met andere psychiatrische instellingen, zoals RIAGG en RIBW, tot GGz Oost Brabant. 

Psychiatrie in de wijk

Met ‘psychiatrie in de wijk’ zijn we weer bijna terug waar we begonnen zijn: met de zorg thuis. Gelukkig met vele verbeteringen in de tussentijd. Begrippen als decentralisering in de zorg, rehabilitatie en vermaatschappelijking zijn nu gemeengoed in de psychiatrie. Deze psychiatrie in de wijk wordt gerealiseerd met meerdere partners. Voor diegenen speciale zorg nodig hebben blijft het terrein dat bescherming biedt. Maar wie weet hoe daar over 100 jaar over gedacht wordt?